در حرفه ی برش لیزر از متریال مختلفی نظیر پلکسی گلاس، ورق MDF، مقوا، مولتی استایل و … استفاده میشود که هر کدام از این متریال دارای ویژگی های ظاهری و ساختاری خاص می باشد که بر اساس همین ویژگی ها، از هرکدام در شرایط مختلف و بسته به نیاز استفاده می شود.
به عنوان مثال برای ساختن جعبه های زیبا و شکیل از پلکسی گلاس استفاده می شود. شما می توانید آموزش طراحی جعبه با نرم افزار کورل را در شابلونت آکادمی مشاهده کنید.
در این مقاله سعی داریم که به توضیح در مورد ورق های پلکسی گلاس (plexiglass) بپردازیم.
بررسی اجمالی
ورق پلکسی گلاس یا آکریلیک با استفاده از فرآیند ریخته گری یا فرآیند اکستروژن تولید می شود. روش اکستروژن، فرایندی سرعت بالا و کم هزینه است اما ورق های تولید شده با این روش بسیار ترد و شکننده هستند. البته یکسری فرایند های اضافه تر بر روی ورق های تولید شده انجام می شودکه سبب کاهش تردی و شکنندگی ورق های تولیدی می شود که این فرایند ها از اسرار شرکت تولید کننده محسوب می شود.
ضخامت های موجود
ورق پلکسی گلاس به طور کلی در ضخامت های 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 10 و 20 میلی متر تولید می شود که بسته به نیاز میتوان از آن ها استفاده کرد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که دستگاه های برش لیزر غیر فلزات به طور معمول توانایی برش این ورق ها تا ضخامت 10 میلی متر را دارند ولی دستگاه هایی که از منبع تولید لیزر قوی تری بهره مند هستند، قابلیت برش تا ضخامت 20 میلی متر را نیز دارند.
شفاف یا کدر؟
فرایند های که در ساخت این ورق ها استفاده می شود مشابه فرایند هایی است که در ساخت ورق های شیشه با وضوح و شفافیت بالا به کار می رود. از این رو پلکسی گلاس ها بسیار شفاف هستند تا حدی که اگر روی آن ها محافظی نباشد، به راحتی سطح آن خش بر می دارد.
تولید ورق های پلکسی گلاس در رنگ بندی های متنوعی انجام می شود اما پرکاربرد ترین آن ها رنگ مشکی، سفید و شفاف هستند. در جاهایی که عبور نور برای ما اهمیت دارد از رنگ شفاف (بی رنگ) استفاده می شود. در صورتی که سایر رنگ ها هیچ گونه نوری از خود عبور نمی دهد (اگر هم عبور دهد به دلیل رنگ خاص یا ضخامت کم آن می باشد)
در رنگ بندی پلکسی گلاس ها یک نوع خاص وجود دارد که آن رنگ مشکی مات است که به شدت این رنگ زیباست و متاسفانه در بازار تنها در ضخامت 3 میلی متر موجود است.
محکم یا ضعیف؟ مسئله این است!!
برای بررسی استحکام پلکسی گلاس پارامتر هایی نظیر میزان خمش، مقاومت در برابر ضربه و… ملاک هستند. پلکسی گلاس ها در حالت کلی استحکام بسیار خوبی دارند اما به طور عادی با افزایش ضخامت، مقاومت بیشتری در برابر ضربه یا خمش از خود نشان میدهد به گونه ای که از ضخامت های 10 و 20 میلی متر برای ساخت پایه های دستگاه ها استفاده میشود.
نگهداری و کاربرد پلکسی گلاس
پلکسی گلاس از مزایای زیادی هم در کاربرد و هم در استحکام بهره مند است. خواص فنی و تخصصی پلکسی گلاس به ضخامت ورق آن وابسته است اما به طور عمومی ورق پلکسی گلاس در برابر تاب برداشتن و خمش، مقاومت از خود نشان میدهد. ممکنه این سوال برایتان پیش آید که ورق پلکسی گلاس به هنگام برش با دستگاه لیزر ممکن است دچار اعوجاج به خاطر آزاد شدن تنش های پسماند در اثر حرارت برش لیزر شود؛ در پاسخ باید گفت که تا حدی این تفکر درست است و در برش ورق های پلکسی گلاس با ضخامت های 7 و 8 میلی متر این عیب ممکن است رخ بدهد اما در پلکسی های جنس خوب، این عیب با احتمال خیلی پایین تری رخ میدهد.
پلکسی گلاس های تولیدی به روش ریخته گری پیوسته به دلیل کیفیت بالا در تولید و وضوح، در محصولات زیادی اعم از نمایشگر ها، دستگاه های پزشکی و فوق پیشرفته (High-Tech) استفاده میشود. این مواد هم چنین ضد آب و در برابر رطوبت کاملا مقاوم هستند به گونه ای که در آشپزخانه ها، حمام ها استفاده میشوند.
در زمینه ی نگهداری از پلکسی گلاس توصیه میشود که از صابون و پارچه ی خیس نرم و پرز دار برای تمیز کردن استفاده شود و از محلول های پاک کننده هرگز استفاده نشود.
قیمت در بازار، گران یا به صرفه؟
پلکسی گلاس های موجود در بازار معمولا چینی، تایوانی یا ایرانی هستند که بهترین آن ها محصولات تایوانی است که قیمت بالایی دارد اما از لحاظ ویژگی هایی نظیر بیش از حد ترد نبودن، شفافیت و یا راحتی در برش حرف اول را میزند. پلکسی گلاس های چینی کیفیت برش پایین تری دارد و عیوب مربوط به اعوجاجات ممکن است در آن ها بیشتر مشهود باشد. این ورق ها از نظر قیمت حدودای 30 یا 40 هزار تومان کمتر نسبت به جنس تایوانی به ازای هر 1 میلی متر ضخامت فروخته میشود. پلکسی گلاس های ایرانی، حدود یک سوم نمونه های خارجی قیمت دارد ولی متاسفانه کیفیت بالایی ندارد و بسیار ترد و سخت برش هست.
پلکسی گلاس در بازار عموما درشیت هایی با ابعاد 180*120 سانتی متر فروخته میشود و قیمتی که برای آن گفته میشود به ازای هر 1 میلی متر ضخامت میباشد. به عنوان مثال اگر قیمت هر 1 میلی متر 330 هزار تومان باشد، قیمت یک ورق پلکسی گلاس به ضخامت 3 میلی متر و ابعاد 180*120 سانتی متر، حدودا یک میلیون تومان میباشد.
راهنمایی های تخصصی در طراحی با پلکسی گلاس
برش و حکاکی لیزر بر روی پلکسی گلاس همانند سایر مواد با سوزاندن سطح رویه ورق آغاز میشود و تا رسیدن به سطح پایینی ادامه مییابدکه در حین برش، خط برشی که از خود به جا میگذارد با توجه نوع و ضخامت متریال دارای پهنای متفاوتی است.
در طراحی برای برش لیزر در قسمت هایی که خطوط طرح بهم دیگر خیلی نزدیک هستند، باید به این نکته توجه کردکه حداقل فاصله ی مناسب بین دو خط در طرح رعایت شود زیرا اگر چنین نکته ای را در نظر گرفته نشود با نزدیکی بیش از حد خطوط بهم دیگر و هم چنین وجود پهنای خط برش، قطعه کار در آن ناحیه پهنای بسیار کمی خواهد داشت که باعث شکننده بودن آن میشود یا اینکه خط برش هر دو خط به یک خط تبدیل میشود که در پی آن طرح خراب میشود. حال در این جدول با توجه به ضخامت ورق، مقدار پهنای محاسبه شده برای خط برش لیزر، آورده شده است:
خواص مکانیکی پلکسی گلاس شفاف و غیر شفاف
شما عزیزان میتوانید برای آشنایی بیشتر و استفاده ی آگاهانه تر از متریال مورد استفاده در برش لیزر، به شابلونت آکادمی مراجعه کنید. هم چنین با کامنت کردن سوالات و نظرات خود و به اشتراک گذاری این مقاله با دوستان خود، ما را در ادامه ی این مسیر حمایت کنید.
سلام
جدول خواص مکانیکی کجا کاربرد داره ؟
با سلام و تشکر از شما دوست عزیز بابت نظرتون.
در واقع برای بیشتر کارهای عمومی و عادی نیازی نیست ولی گاهی مواقع در موقعیت هایی حساس از این متریال استفاده می شود که مصرف کننده با توجه به حساسیت کار، نیاز دارد که نسبت به خواص مکانیکی ماده آگاهی داشته باشد.
سلام.
آیا پهنای خط برش، فقط به ضخامت متریال بستگی داره؟
سلام.
یکی دیگه از عوامل تعیین کننده در پهنای خط برش، تنظیم بودن فاصله ی هِد دستگاه لیزر با سطح قطعه کار است. اگر این فاصله کمتر یا بیشتر از فاصله ی استاندارد (اصولا 8 میلی متر) باشد، خط برش پهن می شود.
سلام
خیلی ممنون بابت مطالب کامل و جامعتون.
در هیچ سایتی همچین مقاله ای به این کاملی وجود نداره
سلام.
برای چسب کاری خیلی تمیز دو قطعه پلکسی بهم، استفاده از چه روشی و چه متریالی را توصیه میکنید؟
ممنون
سلام. وقت تون بخیر باشه
از چسب های یک دو سه میتونید استفاده کنید ولی حین چسب کاری باید خیلی حواستون جمع باشه که چسب اضافه از کناره های کار بیرون نزنه و از این دسته مشکلات و کثیفی ها پیش نیاد. روش دیگه هم استفاده از کلروفرم هست که در این روش کار نهایی خیلی تمیز تر از چسب یک دو سه در میاد ولی خود کلروفرم به شدت خطرناک هست و چسباندن دو قطعه با کلروفرم به هم دیگر زمان زیادی میبره.